Een freelancecontract met meerdere schakels. De consequenties hiervan niet in het voordeel van de freelancer!
Een hindernissenparcours met veel obstakels: de valkuilen van een contract met meerdere schakels
Voor heel wat freelancewerk is een projectbureau de contact-én contractpersoon: het doet de werving én als freelancer sluit je ook een contract af met het projectbureau, niet met de eindklant. Soms is dat laatste contract echter het topje van een ijsberg, met heel wat onderliggende onderlinge overeenkomsten én de daaraan verbonden clausules. Als jurist met meer dan twintig jaar ervaring op de teller is Ellen Pensaert van Furbo Legal de geknipte vrouw om ook verborgen valkuilen te detecteren én een evenwichtig contract te garanderen.
De juiste freelancer vinden, NIET binden
Ellen licht de complexe materie bondig toe met een persoonlijk praktijkvoorbeeld: “Een van mijn klanten ging via een projectbureau aan de slag bij een overheidsinstantie. Officiële overheidsinstellingen werken in de regel met aanbestedingen, die voor een bepaalde termijn worden toegekend aan een projectbureau. Naar analogie met de werfleider fungeert het projectbureau als ‘werkleider’, die organiseert en coördineert, maar soms ook delegeert: ook projectbureaus hebben voor specifieke taken vaak nood aan externe expertise, waarbij een ander projectbureau als ‘onderaannemer’ in beeld komt. In uitzonderlijke gevallen leidt dit tot vergaande vertakkingen: in deze concrete case stonden er 5 projectbureaus en evenveel onderlinge overeenkomsten tussen ‘mijn’ freelancer en zijn eindklant. Als jurist wil ik ervoor zorgen dat de freelancer alleen gebonden is aan zijn concrete contract met het laatste projectbureau en niet aan alle achterliggende afspraken. In dit geval is er een openbare opdrachtgever, maar die vragende partij kan zich net zo goed in de private sector situeren.”
Herleid de restricties tot de essentie: een ‘veto’ voor onrechtstreekse concurrentie
In de meeste contracten wordt een niet-concurrentiebeding opgenomen. Op zich zeker te verdedigen, op voorwaarde dat de clausule redelijk én relevant is. Te brede bepalingen zetten de deur wagenwijd open voor bedreigende beperkingen die de economische gezondheid van de freelancer en zijn zakelijke voortbestaan in het gevaar brengen. Bij ‘onrechtstreekse concurrentie’ maak ik te allen tijde kritische kanttekeningen en zet ik de nodige stappen, in ‘schakelovereenkomsten’ is het absoluut noodzakelijk om die passages te schrappen. Als de clausule zou blijven staan, mag een freelancer immers ook niet met klanten en prospecten van de andere projectbureaus in zee gaan.Het contract met de freelancer is als ‘bekroning’ van een complexe constructie slechts de façade, en de freelancer heeft in de regel geen weet van de voorafgaande contractuele cascade. Te goeder trouw zet hij zijn handtekening én wordt hij mogelijk het kind van de rekening, én die perfide praktijk is niet rechtvaardig en niet te rechtvaardigen.”
Als ‘free’lancer opnieuw vrij als het projectbureau verdwijnt als betrokken partij
Ook overeenkomsten tussen projectbureaus en hun opdrachtgever kunnen uiteraard beëindigd worden. Meer nog, in het geval van een aanbesteding zijn ze sowieso eindig en is er geen enkele zekerheid dat het projectbureau ook de volgende keer als preferentiële partner aan boord blijft. Ellen Pensaert vindt het de logica zelve dat een freelancer zijn niet-concurrentiebeding niet meer hoeft te honoreren als het projectbureau niet langer als betrokken partij kan fungeren. “Opnieuw kan ik putten uit eigen ervaring: één van mijn klanten was via een projectbureau als freelancer aan de slag bij een eindklant, tot tevredenheid van beide partijen. Toen het contract tussen die eindklant en het projectbureau ten einde liep, deelde de freelancer in de klappen, aangezien het de freelancer door het niet-concurrentiebeding verboden was om rechtstreeks naar de eindklant te stappen. In de praktijk probeer ik dat niet-concurrentiebeding te nuanceren én de rechten van de freelancer te garanderen: als een opdrachtgever om welke reden dan ook beslist om niet langer voor een projectbureau te kiezen, mag de freelancer daarbij zijn opportuniteiten bij de eindklant niet verliezen. Voor zulke zaken is de juridische expertise van Furbo Legal goud waard: in onderling overleg én met kennis van zaken stel ik alles in het werk om een correct contractueel compromis te maken.” Geen zin om je beroepsmatige bewegingsvrijheid te verliezen? Durf in het volste vertrouwen voor Furbo Legal te kiezen!